- Korupcja -

Czym jest korupcja?

Korupcja to zjawisko polegające na nadużyciu powierzonej władzy lub stanowiska dla osiągnięcia korzyści majątkowych lub osobistych. Obejmuje ona zarówno działania pojedynczych osób, jak i skomplikowane mechanizmy działające na szczeblach organizacji czy instytucji. Wyróżnia się różne formy korupcji, od prostych łapówek do złożonych układów korupcyjnych na poziomie korporacyjnym czy państwowym.

Korupcja może przyjąć formę bierną lub czynną. Kodeks karny przewiduje odpowiedzialność karną zarówno za korupcję bierną, tzw. sprzedajność, czyli przyjęcie łapówki, jak korupcję czynną, tzw. przekupstwo, czyli jej wręczenie.

Działania, które miałyby zostać podjęte w wyniku wręczenia korzyści mogą przybrać różną formę. Niektóre z nich uregulowane zostały w przepisach szczególnych, przykładowo: niedopełnienie obowiązków lub przekroczenie uprawnień (art. 231 k.k.), poświadczenie nieprawdy (art. 271 k.k.), korupcja wyborcza (art. 250a k.k.), korupcja wierzycieli (art. 302 § 2 i 3 k.k.), udaremnienie lub utrudnienie przetargu publicznego (art. 305 k.k.), korupcja farmaceutyczna (art. 128 prawa farmaceutycznego) czy korupcja sportowa (art. 46 ustawy o sporcie).

Ze względu na osobę, która ma otrzymać korzyść (łapówkę) wyróżnia się korupcję urzędniczą i korupcję menedżerską.

Co to jest korupcja urzędnicza?

Korupcja urzędnicza zachodzi, gdy osobą mającą przyjąć korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę jest urzędnik państwa polskiego lub obcego (sprzedajność urzędnicza – art. 228 k.k oraz przekupstwo urzędnicze – art. 229 k.k.).

Co to jest korupcja menadżerska?

Z kolei z korupcją menedżerską mamy do czynienia, gdy osoba mająca przyjąć korzyść albo jej obietnicę ma w określony sposób wywrzeć wpływ na działalność gospodarczą. Tu również przestępstwem jest zarówno sprzedajność menedżerska (art. 296 § 1 k.k.), jak i przekupstwo menedżerskie (art. 296a § 2 k.k.).

Jakie są kary za korupcję?

Kary przewidziane przez ustawodawcę za czyny korupcyjne są poważne, w większości wypadków przepisy przewidują w takim wypadku karę pozbawienia wolności. Jedynie w przypadkach mniejszej wagi istnieje szansa na orzeczenie kary grzywny lub ograniczenia wolności.

Klauzula niekaralności przy przestępstwach korupcyjnych – na czym polega?

W ramach walki z korupcją ustawodawca przewidział możliwość uniknięcia kary (klauzulę niekaralności) dla sprawcy przekupstwa urzędniczego (art. 229 § 6 k.k.) i przekupstwa menedżerskiego (art. 296a § 5 k.k.), który zawiadomił organ powołany do ścigania przestępstw o przyjęciu przez przekupywanego korzyści majątkowej lub jej obietnicy i ujawnił wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.

Usługi kancelarii Kopeć & Zaborowski w zakresie przestępstw korupcyjnych obejmują:

kompleksowe szkolenia kadry menedżerskiej i urzędników
tworzenie systemu procedur compliance i kodeksów wewnętrznych,
audyty wewnętrzne,
reprezentację i asystę w sytuacjach kryzysowych (przeszukania, przesłuchania, zatrzymania, przedstawienie zarzutów, tymczasowe aresztowania),
reprezentację przed organami ścigania, w tym Prokuraturą, Policją i CBA oraz przed sądami,
działania w charakterze obrońcy podejrzanych/oskarżonych,
opracowanie strategii procesowej i komunikacyjnej,
pozyskanie opinii eksperckich,
pomoc w uzyskaniu wsparcia odpowiednich organizacji i instytucji,
pełne wsparcie w zakresie ochrony wizerunku i dóbr osobistych (współpracujemy z renomowanymi agencjami PR).

Masz problem? Potrzebujesz wsparcia w zakresie prawa karnego? Nie zwlekaj!

Skontaktuj się z nami!

FAQ - Najczęściej zadawane pytania

Czym jest korupcja?

Korupcja to nadużycie zajmowanego stanowiska lub posiadanych uprawnień w celu uzyskania nienależnych korzyści majątkowych, osobistych lub politycznych. Może przybierać formę wręczania łapówek, nepotyzmu, faworyzowania kontrahentów czy wykorzystywania informacji poufnych. Jest ona szczególnie groźna, ponieważ podważa zaufanie do instytucji publicznych i prywatnych, zaburza uczciwą konkurencję oraz zwiększa koszty funkcjonowania gospodarki.

Jakie są przykłady korupcji w praktyce?

Najczęstsze przykłady obejmują: wręczanie lub przyjmowanie łapówek w zamian za decyzje administracyjne, „ustawianie” przetargów publicznych, nepotyzm – zatrudnianie krewnych czy znajomych bez względu na kompetencje, faworyzowanie wybranych firm w zamówieniach bez uzasadnienia ekonomicznego, przekupstwo wyborcze czy finansowanie kampanii z nielegalnych źródeł.

Jakie przepisy regulują odpowiedzialność za korupcję w Polsce?

Podstawą są przepisy Kodeksu karnego, w szczególności dotyczące: przyjmowania i wręczania korzyści majątkowych lub osobistych (art. 228–230 k.k.), płatnej protekcji (art. 230a k.k.), nadużycia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego (art. 231 k.k.). Dodatkowo Polska jest stroną międzynarodowych konwencji antykorupcyjnych, m.in. OECD i ONZ, które nakładają obowiązki na władze i przedsiębiorców.

Jakie są kary za korupcję?

Korupcja w Polsce zagrożona jest m.in.: karą pozbawienia wolności do lat 10, wysokimi grzywnami pieniężnymi, przepadkiem mienia pochodzącego z przestępstwa, zakazem pełnienia funkcji publicznych lub kierowniczych w spółkach. W przypadku przedsiębiorstw możliwe są też sankcje administracyjne, np. wykluczenie z przetargów publicznych czy bardzo wysokie kary finansowe.

Czy za korupcję odpowiadają tylko urzędnicy?

Nie. Odpowiedzialność za korupcję ponoszą również osoby prywatne i przedsiębiorcy. Przykładowo wręczenie łapówki urzędnikowi, aby uzyskać koncesję, jest przestępstwem po stronie wręczającego i przyjmującego. Zjawisko dotyczy więc zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego.

Jak rozpoznać ryzyko wystąpienia korupcji w firmie?

Do sygnałów ostrzegawczych należą: brak przejrzystości w procesach decyzyjnych, nadmierna koncentracja władzy w rękach jednej osoby, powtarzające się transakcje z jednym dostawcą bez konkurencyjnych ofert, niejasne powiązania rodzinne czy biznesowe między decydentami a kontrahentami, brak mechanizmów zgłaszania nadużyć (tzw. whistleblowing).

Jakie obowiązki mają przedsiębiorcy w zakresie przeciwdziałania korupcji?

Firmy, zwłaszcza uczestniczące w przetargach publicznych lub współpracujące z instytucjami finansowymi, są zobowiązane do wdrażania procedur antykorupcyjnych. Obejmują one m.in.: weryfikację kontrahentów i partnerów biznesowych, stosowanie polityki antykorupcyjnej i kodeksu etyki, prowadzenie rejestru prezentów oraz umów sponsoringowych, szkolenia dla pracowników w zakresie etyki i zgodności z prawem.

Jak kancelaria prawna może pomóc w sprawach związanych z korupcją?

Kancelaria prawna zapewnia kompleksowe wsparcie poprzez: analizę działań pod kątem zgodności z prawem antykorupcyjnym, reprezentację klientów w przypadku oskarżeń karnych, negocjacje z organami ścigania, wdrożenie procedur compliance i wewnętrznych mechanizmów przeciwdziałania korupcji, obsługę kryzysową w sytuacjach zagrożenia reputacji firmy.

Czy zgłoszenie podejrzenia korupcji chroni osobę zgłaszającą?

Tak. Obowiązujące przepisy oraz regulacje unijne przewidują ochronę tzw. sygnalistów (whistleblowers). Osoba zgłaszająca nieuczciwe praktyki nie powinna ponosić negatywnych konsekwencji w pracy ani ryzykować zwolnienia. Firmy są zobowiązane do zapewnienia poufnych kanałów zgłoszeń i ochrony tożsamości sygnalistów.

Jak skutecznie zapobiegać korupcji w organizacji?

Najskuteczniejsze metody to: wdrażanie wewnętrznych procedur compliance, regularne szkolenia pracowników, prowadzenie polityki antykorupcyjnej z jasnymi zasadami, audyty wewnętrzne i zewnętrzne, wprowadzenie mechanizmów anonimowego zgłaszania nadużyć, budowanie kultury organizacyjnej opartej na przejrzystości i odpowiedzialności.