- Wniosek o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy (art. 335 k.p.k.) -

Czym jest skazanie bez przeprowadzenia rozprawy? 

Skazanie bez rozprawy to instytucja prawa karnego uzasadniona przez ustawodawcę koniecznością przyspieszenia postępowania, a w konsekwencji jego odformalizowaniem w niektórych okolicznościach.

Z uzasadnienia przepisów dowiadujemy się, że jednym z zadań instytucji skazania bez przeprowadzania rozprawy jest racjonalne usprawnianie postępowania karnego, uczynienie go bardziej skutecznym oraz szybszym i tańszym sposobem zwalczania drobnej i średniej przestępczości, umożliwiając tym samym koncentrację sił i środków do zwalczania przestępstw najpoważniejszych, szczególnie niebezpiecznych dla porządku społecznego i bezpieczeństwa państwa.

Skazanie bez rozprawy ma służyć podtrzymaniu sprawności i skuteczności postępowania karnego, zachowując przy tym gwarancje procesowe oskarżonego i pokrzywdzonego w drodze kompromisu w postaci odstąpienia od rozbudowania postępowania dowodowego. Skazanie bez rozprawy zapada w wyniku porozumienia sprawcy przestępstwa z oskarżycielem publicznym.

Jakie są zalety skazania bez przeprowadzenia rozprawy (335 k.p.k.)? 

W zamian za określone warunki kary – w teorii ma zostać wydana w stosunku do sprawcy decyzja korzystniejsza niż bez zawarcia porozumienia. Zaletą tego rodzaju trybów jest możliwość uniknięcia uciążliwości związanych z długością postępowania sądowego, kosztami z tego płynącymi oraz posiadanie wpływu na ostateczny wymiar konsekwencji spowodowanych popełnieniem przestępstwa. Sprawca nie musi oczekiwać na przyszłe i niepewne rozstrzygnięcie Sądu, w niektórych przypadkach – warunki skazania, które udaje się osiągnąć są dla sprawcy akceptowalne i pozwalają na uniknięcie nieakceptowalnego wymiaru kary, który hipotetycznie może zostać narzucone wyrokiem w normalnym trybie.

Jakie są negatywne strony skazania bez przeprowadzenia rozprawy (335 k.p.k.)? 

Istotnym jest natomiast, że w przypadku zakończenia postępowania ze skazaniem bez rozprawy – nie będzie możliwe zaskarżenie wyroku w oparciu o powołanie się na błąd w ustaleniach faktycznych, które posłużyły do wydania wyroku oraz w zakresie /wysokości orzeczonej kary. Nie sposób uznać tego za wadę skazania bez przeprowadzenia rozprawy, jednak należy o tym pamiętać decydując się na takie rozwiązanie sprawy.

Takie skonstruowanie instytucji skazania bez przeprowadzenia rozprawy związane jest z samą ideą, tego że wniosek z art. 335 k.p.k. jest uproszczoną formą aktu oskarżenia. Formułowany jest w przypadku w którym oskarżony przyznaje się do popełnienia czynu i wyraża zgodę na proponowany wymiar kary. W tej sytuacji pozbawionym sensu jest badanie prawidłowości tych ustaleń.

Jak wygląda procedura związana ze skazaniem bez przeprowadzenia rozprawy (335 k.p.k.)? 

Istnieją dwa tryby w których może zapaść wyrok w wyniku zastosowania art. 335 k.p.k. 

Pierwszy z nich reguluje art. 335 § 1 k.p.k.

W pierwszym trybie – prokurator zamiast aktu oskarżenia kieruje do sądu wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków. Co do zasady nie przeprowadza się w przypadku skazania bez rozprawy postępowania dowodowego, przy czym – można przeprowadzić czynności dowodowe niezbędne do zweryfikowania wiarygodności wyjaśnień oskarżonego (np. przesłuchanie naocznego świadka zdarzenia) oraz czynności służące zabezpieczeniu śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą.

W trybie drugim, przewidzianym przez art. 335 § 2 k.p.k. prokurator może dołączyć do aktu oskarżenia wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym środków, ale wniosek o skazanie bez rozprawy formułowany jest obok aktu oskarżenia, a nie w jego miejsce.

Wniosek w tym trybie może zostać dołączony do aktu oskarżenia kiedy oskarżony nie przyzna się do winy albo nie zostaną spełnione wszystkie  warunki umożliwiające zastosowanie tryb z § 1.

Skazanie bez przeprowadzania rozprawy jest sposobem na szybkie zakończenie postępowania karnego, z pełną wiedzą o tym, jaki będzie zakres konsekwencji z popełnienia czynu zabronionego.

Jakie są różnice pomiędzy skazaniem bez przeprowadzenia rozprawy (335 k.p.k.) a dobrowolnym poddaniem się karze? 

Instytucja skazania bez przeprowadzania rozprawy jest trybem bardzo podobnym i często mylonym z dobrowolnym poddaniem się karze, regulowanym przez inny przepis postępowania karnego (387 k.p.k.). 

Istnieją pewne różnice w trybie skierowania sprawy do zakończenia jej w obu trybach ugodowego zakończenia sprawy nazywanych trybami konsensualnymi. Skierowanie przez prokuratora wniosku o skazanie bez rozprawy ustala się na etapie postępowania przygotowawczego, wniosek o dobrowolne poddanie się karze oskarżony składa na rozprawie.

Skazanie bez rozprawy jest jedynie wtedy, gdy sprawcy zarzucany jest występek, podczas gdy dobrowolne poddanie się karze jest możliwe także w przypadku niektórych ze zbrodni.

Oba tryby konsensualne mają jeszcze jedną zaletę, istotną dla niektórych osób podejrzanych lub postawionych w stan oskarżenia. Szybkie zakończenie sprawy skazaniem, np. w trybie skazania bez przeprowadzania rozprawy – skutkuje szybszym biegiem terminu zatarcia skazania, co może być niezwykle istotne w określonych wypadkach.

Czy można skorzystać z trybu art. 335 k.p.k. tj. skazania bez przeprowadzenia rozprawy w każdym przypadku?

Nie w każdym przypadku oskarżony będzie mógł skorzystać ze skazania bez przeprowadzenia rozprawy. W każdym przypadku konieczne będzie, żeby:

• czyn zarzucany oskarżonemu był występkiem, a nie zbrodnią;
• okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości;
• postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania karnego zostaną osiągnięte, oraz, że uwzględnione zostaną prawnie chronione interesy pokrzywdzonego.

Czy uzgodnienie warunków skazania z organem ścigania daje gwarancje zakończenia sprawy skazaniem bez przeprowadzenia rozprawy?

Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy może mieć zastosowanie, jeśli uwzględnione zostaną prawnie chronione interesy pokrzywdzonego.

Prawnie chronionym interesem pokrzywdzonego jest m.in. kwestia naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za krzywdę. Pokrzywdzony ma także prawo wziąć udział w posiedzeniu w przedmiocie rozpoznania wniosku o skazanie bez rozprawy i jeśli sprzeciwi się jego uwzględnieniu – nie będzie mogło dojść do skazania w tym trybie.

Czy uzgodnienie warunków z prokuratorem jest ostatecznym kształtem porozumienia w wyniku którego zapadnie wyrok skazujący bez przeprowadzenia rozprawy?

Wyrok wydawany jest na posiedzeniu. Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim przez prokuratora wskazanej przez siebie zmiany, zaakceptowanej przez oskarżonego. Najczęściej dochodzi do tego w przypadku w którym sąd uważa, że powinien zostać orzeczony dodatkowy środek karny lub w zakresie rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu, które czasami pomijane są w uzgodnieniach z oskarżycielem publicznym.

Nasze usługi obejmują:

• Analizę sprawy – materiału dowodowego;
• Ocenę ryzyka procesowego;
• Ustalanie strategii procesowej;
• Reprezentowanie podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym i w rozmowach z oskarżycielem publicznym, najczęściej prokuratorem;
• Reprezentowanie w kontakcie z pokrzywdzonym w przypadku takiej konieczności; przede wszystkim w zakresie ustaleń dot. naprawienia szkody i zadośćuczynienia;
• Ustalenia warunków skazania bez przeprowadzania rozprawy i reprezentacja na etapie postępowania sądowego.

Skontaktuj się z nami!