- Przestępstwo nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi -
Na czym polega przestępstwo nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi?
Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi mają na celu prawidłową organizację obrotu tzw. obrotu giełdowego oraz zapewnienie wysokiego poziomu usług związanych z obrotem, co z kolei przekładać się ma na wysokie zaufanie do rynku. Odpowiedni nadzór nad rynkiem regulowanym i wysoki poziom zaufania nie tylko chroni indywidualnych inwestorów ale może zapewnić napływ kapitału zagranicznego na rodzimy rynek.
Przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi kryminalizują w art.178 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – czyn nieuprawnionego obrotu instrumentami finansowymi oraz w art. 178a do 178i – czyny związane przede wszystkim z nieuprawnionym używaniem oznaczeń giełdowych oraz inną formą dezinformacji.
Literalne brzmienie przepisu dotyczącego nieuprawnionej działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi mogłoby wskazywać, że chodzi o obrót w rozumieniu zajmowania się np. sprzedażą instrumentów bez stosownych uprawnień.
Obrót instrumentami finansowymi odnosi się jednak do każdego rodzaju działalności określonej w tej ustawie, w tym m.in. do prowadzenia działalności maklerskiej, wykonywanie zawodu doradcy inwestycyjnego, prowadzenie izby rozliczeniowej lub izby rozrachunkowej, gdzie wymaganym zezwoleniem jest zezwolenie KNF.
Jaka kara grozi za popełnienie przestępstwa nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi?
Zagrożenie karne za popełnienie przestępstwa nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi to samoistna kara grzywny do 5 000 000 zł i kara pozbawienia wolności do lat 5.
Jak nie popełnić przestępstwa nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi?
Prowadzący działalność gospodarczą, o ile jest to działalność związana nawet pośrednio z funkcjonowaniem rynku regulowanego tzw. giełdowego – powinien ze względu na szeroki zakres art. 178 ustawy o obrocie instrumentami finansowemu przeprowadzić drobiazgową analizę charakteru swojej działalności oraz przepisów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem giełdy. Przeprowadzanie odpowiedniej oceny lub kompleksowego audytu może pomóc w uniknięciu konsekwencji karnoprawnych związanych z karalnością nieuprawnionych działań jakimi mógłby być nieprawidłowy obrót instrumentami finansowymi.
Art. 178a i 178b penalizują odpowiednio nieuprawnione używanie oznaczeń giełdowych oraz nieuprawnioną działalność administratora wskaźnika referencyjnego, przez co rozumieć należy prowadzenie działalności w zakresie sprawowania kontroli nad opracowywaniem wskaźnika – stosowanego do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego w celu śledzenia stopy zwrotu.
Same posiadanie uprawnień do zajmowania się obrotem instrumentami finansowymi w szerokim rozumieniu obrotu o którym mowa powyżej, nakłada na prowadzenie działalności szereg obowiązków, za których niewypełnienie grozi odpowiedzialność karna. Przepisy 178c do 178i odnoszą się do karalności zachowań polegających na naruszaniu obowiązków informacyjnych oraz czynów dezinformacji w związku z działalnością w zakresie obrotu instrumentami finansowymi.
Na czym może polegać dezinformacja?
Przykładem w zakresie karalności dezinformacji może być art. 178c i przestępstwo polegające na czynnościach związanych z zarejestrowaniem papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych i przekazaniu nieprawdziwych informacje lub zatajeniu prawdziwych informacji dotyczących tych papierów wartościowych lub emitenta, które są istotne dla oceny dopuszczalności dokonania rejestracji. Sprawcą może być osoba działająca w imieniu lub na rachunek emitenta lub agenta emisji. Przestępstwem dezinformacji będzie także podanie lub zatajenie prawdziwych danych w zakresie informacji dotyczącej przyjętej strategii inwestycyjnej w przypadku firm inwestycyjnych co reguluje przepis art. 178g ustawy.
Na czym może polegać naruszenie obowiązków informacyjnych?
Przykładem przestępstwa polegającego na naruszeniu obowiązków informacyjnych będą np. przepisy dotyczące emitentów papierów wartościowych, określonych przez art. 7b i 7c ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Art.7c jest nową regulacja, która weszła w życie dopiero 30 maja 2024 roku.
Obowiązki emitentów polegają m.in. przekazywanie Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S.A tj. instytucji odpowiedzialnej za prowadzenie i nadzorowanie systemu w zakresie obrotu instrumentami finansowymi – informacji o emitowanych obligacjach listach zastawnych, certyfikatach inwestycyjnych.
Naruszenie obowiązków informacyjnych emitenta może skutkować odpowiedzialnością karną w postaci grzywny w maksymalnej wysokości 2.000.000 złotych.
Masz problem prawny? Potrzebujesz wsparcia w zakresie przestępstwa nieprawidłowego obrotu instrumentami finansowymi lub innych przestępstw giełdowych? Nie zwlekaj!